Dereotu ve Kişniş Bitkilerinin Uçucu Yağları, Etkileri, Özellikleri ve Kullanım Alanları
Synopsis
Tıbbi ve aromatik bitkilerin birçok türü; uçucu yağ (UY) içeren, çeşitli karakteristik kokuya sahip, farklı biyolojik özellikler sergileyen, çeşitli kullanım alanları (uçucu yağ eldesi, farmakolojik, renklendirici, kozmetik alanında vb.) olan ve farklı familyalara mensup olan bitkiler topluluğudur (Okigbo ve ark., 2009; Lubbe ve Verpoorte, 2011). Bu özelliklerin neredeyse tümünü taşıyan dereotu (Anethum graveolens L.) ve kişniş (Coriandrum sativum L.), UY içeren ve farklı alanlarda kullanım alanı bulan çok önemli tıbbi ve aromatik bitkilerdir. Bu iki tür, Apiaceae (Umbelliferae) familyasına mensup olup bu familyada bulunan bitki türlerinin birçoğu, baharat olarak kullanılabilmekte veya bunların meyveleri ve/veya tohumları, kurutulup öğütüldükten sonra destilasyon yöntemleriyle UY eldesi sağlanmaktadır (Keskin ve Baydar, 2016; Doğan, 2018 ve 2020). Umbelliferae familyası, Türkiye’deki birçok bitki türüne ev sahipliği yapmakta olup özellikle bu familyaya mensup olan dereotu ve kişniş bitkileri, hem uçucu yağları hem de baharat olarak kullanımları bakımından ülkemiz ekonomisinde önemli bir yere sahiptir (Özhatay ve ark., 2009; Keskin ve Baydar, 2016).